ТАЛМУД

Талмудот    (хебрејски: студија, учење, проучување)  е  најсвета  книга  за  Евреите.  Всушност, таа  е  збирка  од  расправи  на  рабините  за  еврејското  право, етика, обичаи, легенди  и  преданија. Покрај  Тората  и  Танахот, Талмудот  е  темелна  книга  во  религијата  на  Евреите (Јудаизмот). Се  состои  од  два  дела:

- Мишна и

- Гемаре;

Мишна  е  прва  запишана  компилација  на  усното  еврејско  право, а  Гемаре  е  познат  како  Талмуд  во  потесна  смисла, односно  во  него  се  запишани  расправи  за  Првиот  дел  (Мишна)

Талмудот  е  напишан  на  арамејски  јазик.  

ПРВИОТ ГРЕВ

                              ПРВА  КНИГА  МОЈСЕЕВА

                                       ТРЕТА  ГЛАВА

  1. Змијата  беше  полукава  од  сите  полски  животни, што  Господ, Бог, ги  направи. Таа  и  рече  на  жената:„Вистина  ли  е  дека  Бог  рекол, - не  ќе  јадете  од  ниедно  дрво  во  градината?“

2. Жената  и  рече  на  змијата:„Смееме  да  јадеме  плод  од  дрвата  во  градината.

3. Само  за  плодот  на  дрвото  што  е  среде  градината  Бог  рече:„Не  јадете  од  него! И  не  допирајте  го, за  да  не  умрете!“

4. А  змијата  и  рече  на  жената:„Навистина,  не  ќе  умрете!

5. Туку  Бог  знае  дека, во  оној  ден  кога  ќе  јадете  од  него, ќе  ви  се  отворат  очите, и  вие  ќе  бидете  како  Бога, распознавајќи  го  доброто  и  злото“

6. Жената  виде  дека  дрвото  е  добро  за  јадење, пријатно  за  очите  и  дрво  пожелно  за  да  се  постане  мудар: набра  од  неговиот  плод  и  го  јаде. Му  даде  и  на  својот  маж, кој  беше  со  неа, па  и  тој  јадеше.

7. Тогаш  на  двајцата  им  се  отворија  очите, и  согледаа  дека  се  голи. Сплетоа  смоквини  лисја  и  си  направија  прегачи.

8. Тогаш  го  чуја  гласот  на  Господа, Бога, Кој  шеташе  горе-долу  во  градината  за  време  на  денскиот  ветрец. И  се  сокрија-човекот  и  неговата  жена-пред  Господа, Бога, меѓу  дрвјата  во  градината.

9. Господ, Бог, го  повика  човекот  и  му  рече:„Каде  си?“

10. Тој  одговори:„Го  чув  Твојот  глас  во  градината, се  исплашив, зашто  сум  гол, и  се  сокрив.“

11. Тогаш  му  рече:„Кој  ти  кажал  дека  си  гол? Да  не  си  јал  од  дрвото, за  кое  ти  заповедав  да  не  јадеш?

12. Човекот  рече:„Жената, која  Ти  ми  ја  даде  со  мене, таа  ми  даде  од  дрвото, па  јадев.“

13. Господ, Бог, и  рече  на  жената:„Што  е  тоа  што  го  стори?“ „Змијата  ме  измами, па  јадов“-рече  жената. 

14. Тогаш  Господ, Бог, и  рече  на  змијата:„Бидејќи  го  направи  тоа, проклета  да  си  меѓу  сите  ѕверови  и  меѓу  секое  полско  животно! По  мевот  ќе  се  влечеш  и  прав  ќе  јадеш  сите  денови  на  својот  живот!

15. Јас  ќе  поставам  непријателство  меѓу  тебе  и  жената, помеѓу  твоето  семе  и  нејзиното  семе: Тој  ќе  ти  ја  сотрува  главата, а  ти  ќе  му  ја  сотруваш  петицата“:

16. А  на  жената  и  рече:„Ќе  ти  ги  умножам  многу  маките  на  твојата  бременост, во  маки  ќе  ги  раѓаш  децата. Твојот  копнеж  ќе  биде  кон  мажот  твој, а тој  ќе  владее  над  тебе“.

17. А  на  човекот  му  рече:„Затоа  што  го  послуша  гласот  на  својата  жена, та  јадеше  од  дрвото  за  кое  ти  заповедав  велејќи:„Не  ќе  јадеш  од  него! Земјата  ќе  е  проклета  заради  тебе: во  мака  ќе  се  храниш  од  неа  сите  денови  на  својот  живот!

18. Ќе  ти  раѓа  трње  и  троскот, а  ти  ќе  јадеш  полски  растенија.

19. Со  пот  на  своето  лице  ќе  јадеш  леб, додека  не  се  вратиш  во  земјата, зашто  од  неа  беше  земен - прав  си, и  во  прав  ќе  се  вратиш“.

20. Човекот  и  го  даде  името  Ева  на  својата  жена, зашто  таа  стана  мајка  на  сите  живи.

21. И  Господ, им  направи  облеки  од  кожи  на  човекот  и  на  неговата  жена, и  ги  облече.

22. И  Господ, Бог, рече:„Еве  човекот  стана  како  еден  од  Нас, знаејќи  го  доброто  и  злото. Да  не  ја  испружи  сега  раката, и  да набере  од  дрвото  на животот  па  да  јаде  и  да  живее  вечно“.

23. Затоа  Господ, Бог, го  испрати  надвор  од  Еденската  Градина, за  да  ја  обработува  земјата, од  која  е  и  земен.

24. И  го  истера  човекот, и  насели  источно  од  Еденската  Градина, херувими  со  пламенен  меч, кој  се  вртеше  околу, за  да  го  штитат  патот, кон  дрвото  на  животот.     

Светиот апостол Тома

              Денеска  е  свети  апостол  Тома  најчесто  познат  како  „Неверен  Тома“.Тој  бил  еден  од  Дванаесетте  големи  апостоли. Со  неговиот  сомнеж  во  воскресението  на  Господ  Исус  Христос  била  дадена  нова  потврда  за  тој  чудесен  и  спасоносен  настан. Имено, воскреснатиот  Исус  Христос  им  се  јавил  повторно  на  учениците (апостолите)  за  да  го  увери  Тома.

               Тогаш  Исус  му  рекол  на  Тома:

„...дај  ја  раката  своја  и  стави  ја  во   ребрата  Мои;  и  не  биди  неверлив, но  верлив!“ 

И  Тома  возвикна:„Господ  мој  и  Бог  мој!“

Јован 20

              По  слегувањето  на  Светиот  Дух, кога  апостолите  ги  мешале  жрепките  каде  кој  ќе  оди  на  проповед, на Тома  му  паднала  жрепка  да  оди  во  Индија. Тој  малку  се  нажалил  што  мора  да  оди  во  толку  далечен  крај, но  Исус  му  се  јавил  и  го  охрабрил.

     Во  Индија  Св. Тома  многумина, големци  и  сиромашни, ги  обратил  во  верата  Христова  и  таму  засновал  Црква  и  поставил  свештеници  и  епископи. 

         Кнезот  Муздиј, кому  што  Тома  му  ги  крстил  жената  и  синот, го  осудил  апостолот  на  смрт  и  испратил  петмина  војници  коишто  го  проболе  со  пет  копја. Така, светиот  апостол  Тома  си  ја  предал  душата  во  рацете  на  Христос.

КРСТОВДЕН (ВОЗДВИЖЕНИЕ НА ЧЕСНИОТ КРСТ)

                           На  овој  ден  се  празнуваат  два  настани  поврзани  со  Чесниот  Крст: прво, пронаоѓањето  на  Чесниот  Крст  на  Голгота (ридот  на  кој  бил  распнат  Исус  Христос), и второ, враќањето  на  Чесниот  Крст  од  Персија  во  Ерусалим. Обиколувајќи  ја  Светата  земја  Св. царица  Елена намислила  да  го  побара  Чесниот  Крст  на  Христос. Некој  старец  Евреин, по  име  Јуда, единствен  знаел  каде  се  наоѓал  Крстот, па принуден  од  царицата  кажал  дека  Крстот  е  закопан  под  храмот  на  Венера, којшто  на  Голгота  го  подигнал  царот Адријан. Царицата  наредила  да  се  разурне  храмот, па  копајќи  во  длабочина  нашле  три  крста. Додека  царицата  била  во  недоумие  како  да  го  распознае  Христовиот  крст, покрај  местото  поминувала  поворка  со  мртовец. Тогаш  ги  положиле  крстовите  редум  врз  мртовецот. А  кога  го  ставиле  врз  него  третиот   крст, покојникот  оживеал. По  тоа  познале  дека  тоа  е  вистинскиот  Христов  крст, чесен  и  животворен. Царицата  Елена  направила  ковчег  од  сребро  и  во  него  го  положила  Чесниот  крст.

                   Подоцна, царот  Хозрој  го  зазел  Ерусалим, многумина  одвел  во  ропство, а  Крстот  Господов  го однел  во  Персија. Таму  Крстот  бил  четиринаесет  години. Во  628  година  царот  Ираклиј  го  победил  Хозрој  и  со  слава  го  вратил  Крстот  во  Ерусалим. Кога  влегувал  во  градот Царот  Ираклиј  го  носел  Крстот  на  плеќите. Но, одеднаш  застанал  и  не  можел  да  зачекори  ни  чекор. Патријархот  Захариј  видел  ангел  кој  му  попречувал  на  царот  во  раскошни  облеки  да  оди  под  Крстот, по  оној  пат  по  којшто  Господ  одеше  бос  и  понижен. Тоа  видение  патријархот  му  го  објавил  на  царот. Тогаш  царот  се  соблекол, па  босоног  и  во  бедна  облека  го  зел  Крстот, го  изнесол  на  Голгота  и  го  положил  во  храмот   на  Воскресението, на  радост  и  за  утеха  на  целиот  христијански  свет.  

КУРБАН БАЈРАМ

                 Со  празникот  Курбан  Бајрам  се  прославува  послушноста  на  Ибрахим  кон  Аллах, симболизирана  преку  настанот  кога  тој  прифаќа  да  го  жртвува  својот  син  Исмаил, по  Божја  заповед, со  цел  да  ја  покаже  својата  љубов  и  вера.
                    Имено, Ибрахим  и  неговата  сопруга  седум  години  немале  деца. Потоа  сопругата  седум  години  се  молела  на  Бога  и  рекла  дека  ако  имаат  еден  син, откако  ќе  наполни  седум  години  ќе  го  жртвува.
                    Кога  Ибрахим  и  неговата  сопруга  остареле, за  чудо  добиле  син. Кога  синот  наполнил  седум  години, на  Ибрахим  му  се  сонило  да  го  жртвува  синот.
                  Утредента  кога  требало  да  го  жртвуваат  синот, во  последен  момент Аллах, преку  ангелот  Џибраил, испратил  овен  да  се  жртвува  наместо  детето.
                  Во  спомен  на  целосното  потчинување  на  Ибрахим  кон  Бога, муслиманските  семејства жртвуваат  овен  или  овца, но  понекогаш  и  други  животни  како  крави  или  кози.
                         Прославата  на  Курбан  Бајрам  трае  три  дена. Првиот  ден  е  најважен, бидејќи  мажите  одат  во  џамија  и  се  молат. Потоа  тие  жртвуваат  овен  или   овца. Го  сечат  животното  на  три  дела: првиот  се  дава  на  сиромашни  луѓе, за  да  имаат  храна  на  овој  голем  ден, вториот  е  за  пријателите  и  соседите, а  третиот  е  е  за  човекот  кој  ја  принесува  жртвата  и  за  неговото  семејство. Потоа одат  на  гробишта  да  ги  посетат  починатите  претци  и  блиски  членови  на  семејството  и  да  се  молат  во  нивно  име. Прославата  се  одвива  во  домот  на  најстарата  личност  во  семејството, а  луѓето  исто  така  одат  во  посета  во  домот  на  други, за  да  им  посакаат  здравје  и  среќа.

Материјални остатоци од палеолит и неолит (старо и младо камено време)

                    Религиозни  верувања  постојат  откако  постои  самиот  човек.

             За  верувањата  на  човекот  од  камено  време  дознаваме  од  материјалните  остатоци  од  тој  период.

ЅИДНИ СЛИКИ ВО ПЕШТЕРИ

                  Уметничките дела кои најмногу ни откриваат за палеолитот (старо камено време) се сликите на ѕидовите во пештерите. Најмногу ги има во јужна Франција и во северна Шпанија. Најславните и најмногубројните пештерски слики потекнуваат од периодот од 15.000 до 11.000 г.пр.н.е. Од тој период се најпознати пештерите Ласко во Дордоњ (Франција) и Алтамира во северна Шпанија.

 Цртеж на бизон во пештерата                                      Цртеж на тур, коњ и елен во

    Алтамира (Шпанија)                                                 пештерата Ласко (Франција)

Забелешка: Тур е изумрен вид диво говедо.

                   Цртежите на животните се поврзани со ритуалите и магијата на ловот. Ловот бил главно занимање на палеолитскиот човек, кој верувал дека самото прикажување на животните е доволно за да фати животно.

На некои од цртежите се претставени животни прободени од стрели или со рани од нив. Тоа е уште еден пример за верувањата на луѓето од палеолитот. Првите ловци, цртајќи животно во кое биле вперени стрели или животно кое било рането, верувале дека таквата постапка ќе им обезбеди успех во ловот.

МЕГАЛИТСКИ СПОМЕНИЦИ

                   Пред крајот на периодот на неолитот (младо камено време) во Европа се поставувани конструкции направени од големи камени блокови, т.е. мегалити.

Забелешка: зборот мегалит потекнува од старогрчките зборови μέγας (мегас) – голем и λίθος (литхос) – камен.

Можеби повеќето од нив имале погребен карактер: упадливи гробници (долмени) направени од големи рамни камени блокови потпрени во вертикална положба и гробови во форма на ходници на островите и крајбрежјето на Средоземјето и во западна Европа.

Сепак, крај мегалитските гробници се пронајдени и големи камења, т.е. менхири, наредениво определена формација.

                                Мегалитска гробница  (долмен) – Сицилија

Некои големи конструкции како камените градби на Малта, очигледно дека биле храмови.Таму пронајдените статуетки од варовник прикажуваат реалистични човечки облици, кои  можеби ги претставуваат боговите и  божиците и нивните свештеници. 

                                     Мегалитскиот храм Мнајдра - Малта

                Други мегалитски градби имале астрономска улога. Помагале за определување на календарот и за земјоделскиот период од годината. На пример, Стоунхенџ во Англија се состои од големи камени блокови наредени во круг. Некои од нив во средината на летото се совпаѓаат со изгрејсонцето. Стоунхенџ бил и место на обожавање на боговите  и божиците на плодноста.

                                                  Стоунхенџ - Англија 

СТАТУЕТКИ – ИДОЛИ

              Во палеолитот почнале да се појавуваат статуетките на „Венера“ изработени од коска, слонова коска и камен. Пронајдени се на подрачјето од Франција до источен Сибир, а најпозната е Вилендорфската Венера од Австрија. Намената на овие „Венери“ била да ги претставуваат божествата на плодноста, растот и родноста. Овде првпат имаме вистински претставник на божество, Божица Мајка замислена како една или како многу од нив.

                   Вилендорфска Венера  датира приближно од  20.000 г. пр.н.е.

          Фактот што се пронајдени поголем број женски статуетки покажува дека жената имала повозвишена положба , а со тоа и Божицата Мајка како божица на земјата, плодноста и вегетацијата.

                  Венера од Брасенпу (Франција) изработена од мамутска коска

                                     датира приближно од 25.000г. пр.н.е.

ГРОБНИЦИ

                                         Затворен камен гроб (Шкотска)

             Надвор од местата каде што живееле луѓето во камено време пронајдени се гробишта. Покрај остатоци од скелети во гробниците се пронајдени и погребни дарови како: ѓердани, школки, прибор во форма на чешли од слонова коска и статуетки на жени што веројатно ги симболизирале слугите за во следниот живот или божиците – заштитнички.

Даровите биле оставани во гробниците бидејќи се верувало дека ќе им бидат потребни на мртвите во следниот живот. Тоа е доказ дека луѓето од камено време верувале во задгробен живот. Во неолитот (младо камено време) била вообичаена инхумацијата (закопување). Телото се положувало во земја како зрно за да може повторно да воскресне во друг свет. Пред крајот на неолитот имало случаи на кремирање (спалување).

ХРАМОВИ

              Во времето на неолитот (младо камено време) дошло до создавање на некој облик на свештенство, а храмовите од дрво, камен и од глина станале пораспространети. Повремените места за жртвување се заменети со големи градби наменети за божја служба.

Таму имало олтари, садови, гравирани предмети, статуетки изработени од глина.

Забелешка: Олтар – место за принесување жртви во чест на боговите.

                                            Храмот Џгантија 2 на Малта

                  Пред крајот на неолитот храмови се граделе од големи камени блокови – мегалити. Голем број мегалитски храмови се пронајдени на територијата на Малта. Тие се вбројуваат во најстарите градби од овој тип во светот. Овие храмови биле градени во различни временски периоди. Храмот  Џгантија е најстар од сите. За време на

неолитот биле изградени два Џгантија храма во периодот (3600 – 2500 г. пр.н.е.) кои се постари од пирамидите од Египет.

                                    Влезот во храмот Хагар Квим - Малта 

Рожденство на Пресвета Богородица (Мала Богородица)

             Пресвета  Дева  Марија  се  родила  од  нејзините  родители, Јоаким  и  Ана.

                 Тие  биле  веќе  остарени, а  немале  деца, и  затоа  биле  посрамени  пред  луѓето, и  со  плач  го  молеле  Бога  да  ги  израдува  со  едно  чедо. И  семоќниот  Бог  Којшто  гледа  се  ги  израдувал  со  радост  што  ги  надминала  сите  нивни  очекувања. Бидејќи  им  подарил  не  само  ќерка  туку  и  Божја  Мајка; ги  благословил  не  само  со  привремена  радост  туку  и  со  вечна. 

                    Дева  Марија  е  родена  во  Назарет, а  по  три  години  родителите  ја  одвеле  во  храмот  ерусалимски  за  да  ја  посветат  на  Бога, каде  била  воспитувана  додека  не  навршила  полнолетство. Оттука  подоцна  повторно  се  вратила  во  Назарет, за  наскоро  да  ја  чуе  благовеста  (убавата/блага  вест)  од  Светиот  Архангел  Гавриил (ангелот  Габриел)  за  раѓањето  на  Синот  Божји  и  Спасителот  на  светот.

Политеизам

Политеистички  религии

       Политеистички  религии  се  религиите  во  кои  се  верува  во  повеќе  богови. Религиите  на  старите  народи  се  политеистички.

Стар  Египет

 Анубис  е  претставен  со  глава  на  диво  куче. Бил  бог  на  погребите  и  смртта  и  неговиот  лик  често  е  насликан  на  ѕидовите  од  гробниците, бидејќи  се  сметал  за  заштитник  на  мртвите. Анубис  бил  и  бог  на  мумифицирањето

         

Хорус е  претставен  со  глава  на  сокол  и  е  небесен  бог. Бил  син  на  Озирис  и  Изида. Се  верувало  дека  им  дава  сила  на  фараоните

Бастет   е  претставена  со  глава  на  мачка. Таа  е  божица  на  мачките, заштитничка  на  жените  и  децата. Старите  Египќани  верувале  дека  мачките  се  свети  животни, бидејќи  ги  убивале  стаорците  и  глувците  кои  го  јаделе  житото  и  предизвикувале  болести  

Бес   е  џуџест  бог  со  човечки  лик  кој  носел  лавовска  кожа. Ги  заштитувал  жените  при  пораѓај, како  и  децата  и  семејството  од  негативни  влијанија

Изида  била  жена  на  Озирис  и  мајка  на  Хорус. Таа  го  оживеала  Озирис, откако  тој  бил  убиен  од  Сет. Била  божица  на  мајчинството  и  љубовта

Озирис е  претставен  со  човечки  лик. Бил  убиен  од  неговиот  брат  Сет, кој  му  бил  љубоморен  и  сакал  да  го  заземе  неговото  место  како  крал. Озирис  бил  бог  на  подземниот  свет

Ра  е  претставен  со  сонце  врз  неговата  глава. Бил  бог  на  создавањето. Старите  Египќани  верувале  дека  тој  го  создал  светот

Секмет  е  претставена  со  глава  на  лав. Таа  била  божица  на  медицината  и  на  војната.

Сет  бил  бог  на  хаосот. Го  убил  својот  брат  Озирис  и  му  го  ископал  окото  на  Хорус.

Тот  бил  бог  на  мудроста  и  пишувањето. Тој  и  помогнал  на  Изида  да  го  оживее  Озирис.

Стари  Словени

Дажбог  бил  бог  на  сонцето

Јарило  бил  бог  на  војната, вегетацијата, плодноста  и  пролетта

Лада  била  божица  на  љубовта  и  бракот

Морана  била  божица  на  жетвата, зимата  и  смртта

Перун  бог  громовник

Сварог  бил  бог  на  огнот

Световид  бил  бог  на  плодноста  и  изобилството

Зосија  била  божица  на  убавината

Велес  бил  бог  на  земјата, водите  и  подземниот  свет

Нордиски  богови

Один  врховен  бог, бог  на  војната, мудроста, поезијата  и  магијата

Локи  бог  на  пакоста, на  злобата

Фриг  била  божица  на  бракот  и  мајчинството, сопруга  на  Один

Фреја  била  божица  на  љубовта  и  плодноста

Тор бог  на  громот, син  на  Один

Балдур  бил  бог  на  убавината, невиноста  и  мирот. Бил  убиен  од  Локи.

Разграноци на црквата

Баптистички  цркви

Баптистичките  цркви  го  отфрлаат  крштевањето  на  деца, тврдејќи  дека  крштевањето  е  знак  на  практикување  на  вера  на  возрасните. Во  светот  ги  има  околу  43  милиони

Методистички  цркви

Методистичките  цркви  потекнуваат  од  18  век  и  од  проповедите  на  Џон  Весли. Методистичките  цркви  и  даваат  посебен  придонес  на  црквата  со  соборното   пеење  химни. Посебен  акцент  се  става  на  општествената  работа. Во  светот  ги  има  околу  70  милиони.

Пентекостални  цркви

Пентекосталните  цркви  датираат  од  почетокот  на  20  век. Даровите  на  Светиот  дух, паѓањето  во  екстаза  и  проповедта  се  најважни  за  црковниот  живот  и  богослужба. Ги  има  околу  38  милиони.

Куќни  или  Нови  цркви

Припадниците  на  овие  цркви  ја  отфрлаат  институционалната  црква  со  ракоположено  свештенство, враќајќи  му  се  на  новозаветниот  образец  на  богослужба  во  куќите  на  членовите.

Зекат (зеќат)

Третиот  столб  на  исламот

       Зекатот  е  должност  на  делење  на  богатството  со  сите  кои  имаат  полоша  среќа, но  се  еднакво  дел   од  заедницата  што  го  слави  Бога  и  му  се  подеднакво  важни  на  Бога. Куранот  помалку  се  занимава  со  количината, а  повеќе  со  квалитетот  на  давањето. Кога  верниците  даваат  „со  желба  да  ја  стекнат  наклоноста  на  Алах  и  тоа  да  им  стане  навика - прилегаат  на  градина  на  висорамнина  на  која  се  истура  обилен  дожд, па  дава  двојни  плодови“ (2:265). Зекат обично се дава во Рамазан, оти тогаш човечките срца се најмеки и најдарежливи.

    Со намената на зекатот или неговото давање се постигнува следново: 

- муслиманите ја помагаат сиромаштијата и така стекнуваат задоволство и Господова милост; 

- го чистат срцето од скржавост и се навикнуваат на дарежливо;

 - ја помагаат исламската заедница и со дело покажуваат дека водат сметка за нејзините потреби. 

    Во таа смисла Мухамед алејхиселам вели: „Нема место меѓу нас за оној кој не се грижи за потребите на својата заедница“.

Христијански симболи

Гулаб

Гулабот  е  симбол  на  Светиот  дух.

За  време  на  крштевањето  на  Исус  Христос  врз  него  се  спуштил  Светиот  дух  во  облик  на  гулаб.

Монограм  IX 

    Ова  е  еден  од  најраните  монограми  на  Исус, односно  се  состои  од  почетните  букви  на  името  Исус  Христос  напишано  на  старогрчки  јазик  (Ι - јота  и  Χ - хи)

Ἰησοῦς Χριστὸς Θεοῦ Υἱὸς Σωτήρ

ХИ  РО

Овој  симбол  се  составен  од  првите  букви  хи  и  ро  од  старогрчкото  име  ΧΡΙΣΤΟΣ. Симболот  го  користел  римскиот  император  Константин  Ι.

СТАУРОГРАМ

Овој  симбол  е  монограм  на  крстот. Составен  е  од  старогрчките  букви  тау  и  ро. Старогрчки  σταυρός -  крст. Стаурограмот  во  почетокот  се  користел  како  кратенка  за  староргчкиот  збор  за  крст  и  тоа  во  најстарите  записи  на  Новиот  завет.

ДЕСЕТТЕ ЕГИПЕТСКИ ЧУМИ (ЗЛА)

ПРЕТВОРАЊЕ НА ВОДАТА ВО КРВ

19 Уште Господ му рече на Мојсеја: „Речи му на Арона да го земе својот стап и да ја протегне својата рака врз египетските води: врз нивните реки, нивните потоци, нивните езерца, врз сите нивни водени собиралишта, да се претворат во крв; нека е крв низ сета Египетска Земја; па и во дрвените и камените садови.”
20 Мојсеј и Арон направија како што им заповеда Господ. Арон го крена својот стап и пред очите на фараонот и неговите службеници удри по водата во Реката. Сета вода во реката се претвори во крв.
21 Рибите пцовисаа во Реката; Реката засмрди, така што Египетците не можеа да пијат вода од Реката; крв имаше низ целата Египетска Земја.

НАЕЗДА НА ЖАБИ

 5 Тогаш Господ му рече на Мојсеја: „Речи му на Арона нека ја испружи својата рака со стапот врз реките, потоците и езерцата, и направи жабите да се нафрлат на Египетската Земја.”
  6 Арон ја протегна својата рака врз египетските води, и жабите излегоа и ја покрија Египетската Земја.

НАЕЗДА НА КОМАРЦИ

16 Тогаш пак Господ му рече на Мојсеја: „Речи му на Арона да замавне со својот стап и да удри по правот на почвата, за да се претвори во комарци по целата Египетска Земја.”
17 И направија така: Арон замавна со раката и стапот, и удри по правот на почвата. Комарците се нафрлија врз луѓето и животните. Целиот прав на почвата се претвори во комарци по сета Египетска Земја.

НАЕЗДА НА СТРШЕЛИ

20 Тогаш Господ му рече на Мојсеја: „Порани наутро, излези пред фараонот кога ќе тргне кон водата, и речи му: ‘Господ порачува вака: „Пушти го Мојот народ да замине и да Ми искаже почитување.
21 Ако не го пуштиш Мојот народ, ќе пуштам стршели на тебе, на твоите службеници, на твојот народ и на твоите домови. Египетските домови и самата почва ќе се исполнат со стршели.
22 Но во тој ден ќе го одделам Гесенскиот Крај, во кој живее Мојот народ, па таму нема да се појават стршели, така да знаеш дека Јас Сум Господ во средиштето на земјата.
23 Ќе ја направам таа разлика меѓу Својот и твојот народ. утре ќе биде тој знак.”‘„
24 И направи Господ така. Роеви стршели долетаа во фараоновиот дворец, во домовите на неговите службеници и по целата Египетска Земја. Земјата настрада од стршели.

ПОМОР НА ДОБИТОКОТ

 1 Тогаш Господ му рече на Мојсеја: „Оди при фараонот и речи му: ‘Господ, Бог на Евреите, порачува вака: „Пушти го Мојот народ да замине и да ми искаже почитување.
  2 Ако не го пуштиш, туку го задржуваш и натаму,
  3 Господовата рака ќе удри со страшен помор по твојот добиток што е во полето: по коњите, ослињата, камилите, по крупниот и ситниот добиток.
  4 Господ ќе го разликува добитокот на Израелците од добитокот на Египетците, така што нема да настрада ништо што им припаѓа на Израелците.”‘„
  5 Господ го одреди и времето, велејќи: „Утре, Господ ќе го направи ова во земјата.”
  6 Утреден Господ така и направи. Сиот добиток на Египетците изумре, а од добитокот на Израелците не изумре ниту едно грло.

ОТОЦИ И ЧИРОВИ

 8 Господ им рече на Мојсеја и Арона: „Земете полни грстови пепел од печката, па Мојсеј нека ја фрли, пред фараоновите очи, кон небото.
  9 Од тоа ќе стане ситен прав по сета Египетска Земја, и ќе предизвика отоци и ќе создаде чирови и на луѓето и на животните, од едниот до другиот крај на Египет.”
10 Така тие зедоа пепел од печката и дојдоа пред фараонот. Тогаш Мојсеј ја расфрли пепелта кон небото, и отоците и чировите ги покрија луѓето и животните.

ГРАД И МОЛЊИ

22 Тогаш Господ му рече на Мојсеја: „Испружи ја раката кон небото да удри град по целата Египетска Земја: врз луѓето, животните и врз сите растенија во Египетската Земја.”
23 Мојсеј го крена стапот кон небото. Господ загрми и пушти град, и молњите ги здружи со земјата. Господ туруваше град по земјата на Египетците;
24 Градот биеше, низ него секавици параа. Таква стравотија не се нафрли врз Египетската Земја, откако имаше луѓе во неа.
25 Градот изби, низ сиот Египет, сè што остана надвор, луѓе и животни; ги уништи сите растенија по полето и ги искрши сите полски дрва.
26 Немаше град само во Гесенскиот Крај, каде што живееја Израелците.

НАЕЗДА НА СКАКУЛЦИ

12 Тогаш Господ му рече на Мојсеја: „Протегни ја својата рака врз Египетската Земја за да надојдат скакулци во Египетската Земја и да ги изедат сите растенија, што останаа по градот!”
13 Така Мојсеј го крена стапот врз Египетската Земја, а Господ го наврати источниот ветер на земјата: дуваше тој цел ден и цела ноќ. А кога се раздени, ветерот ги донесе скакулците.
14 Тие се разлетаа во сите краишта на Египет во голема густина: толкаво мноштво никогаш не ги било пред тоа, ниту пак некогаш ќе ги биде.
15 Ја покрија целата земја, така што се зацрнеа од нив. Ги изедоа растенијата во полето и сите плодни дрва што останаа по градот. Повеќе ништо не се зеленееше: ни дрвата, ниту полската трева во целиот Египет.

ТЕМНИНА

21 „Испружи ја раката кон небото - Господ му рече на Мојсеја - па нека се спушти темнина над Египетската Земја, темнина што ќе може да се опипа.”
22 Мојсеј ја протегна раката кон небото, и се спушти густа темнина на сета Египетска Земја: траеше три дни.
23 Три дни луѓето не можеа да се видат еден-друг, и никој не се помрдна од своето место. А во местата каде што живееја Израелците блескаше светлина.

УБИВАЊЕ НА ПРВОРОДЕНИТЕ

4 А тогаш Мојсеј навести: „Господ порачува вака: ‘Ќе поминам низ Египет на полноќ.
  5 Секој првороденец во Египетската Земја ќе умре, од фараоновиот првороденец, кој би требало да седи на неговиот престол, до првороденецот на робинката, која се наоѓа покрај мелничкиот камен; а ќе загинат и сите првородени на добитокот.
  6 Во целата Египетска Земја ќе настане голем писок, каков не бил ниту ќе биде после.
  7 Меѓу Израелците ни пес не ќе залае ни живо суштество: ни на човек ни на животно. По тоа ќе знаете дека Господ ги дели Израелците од Египетците.’