Материјални остатоци од палеолит и неолит (старо и младо камено време)

                    Религиозни  верувања  постојат  откако  постои  самиот  човек.

             За  верувањата  на  човекот  од  камено  време  дознаваме  од  материјалните  остатоци  од  тој  период.

ЅИДНИ СЛИКИ ВО ПЕШТЕРИ

                  Уметничките дела кои најмногу ни откриваат за палеолитот (старо камено време) се сликите на ѕидовите во пештерите. Најмногу ги има во јужна Франција и во северна Шпанија. Најславните и најмногубројните пештерски слики потекнуваат од периодот од 15.000 до 11.000 г.пр.н.е. Од тој период се најпознати пештерите Ласко во Дордоњ (Франција) и Алтамира во северна Шпанија.

 Цртеж на бизон во пештерата                                      Цртеж на тур, коњ и елен во

    Алтамира (Шпанија)                                                 пештерата Ласко (Франција)

Забелешка: Тур е изумрен вид диво говедо.

                   Цртежите на животните се поврзани со ритуалите и магијата на ловот. Ловот бил главно занимање на палеолитскиот човек, кој верувал дека самото прикажување на животните е доволно за да фати животно.

На некои од цртежите се претставени животни прободени од стрели или со рани од нив. Тоа е уште еден пример за верувањата на луѓето од палеолитот. Првите ловци, цртајќи животно во кое биле вперени стрели или животно кое било рането, верувале дека таквата постапка ќе им обезбеди успех во ловот.

МЕГАЛИТСКИ СПОМЕНИЦИ

                   Пред крајот на периодот на неолитот (младо камено време) во Европа се поставувани конструкции направени од големи камени блокови, т.е. мегалити.

Забелешка: зборот мегалит потекнува од старогрчките зборови μέγας (мегас) – голем и λίθος (литхос) – камен.

Можеби повеќето од нив имале погребен карактер: упадливи гробници (долмени) направени од големи рамни камени блокови потпрени во вертикална положба и гробови во форма на ходници на островите и крајбрежјето на Средоземјето и во западна Европа.

Сепак, крај мегалитските гробници се пронајдени и големи камења, т.е. менхири, наредениво определена формација.

                                Мегалитска гробница  (долмен) – Сицилија

Некои големи конструкции како камените градби на Малта, очигледно дека биле храмови.Таму пронајдените статуетки од варовник прикажуваат реалистични човечки облици, кои  можеби ги претставуваат боговите и  божиците и нивните свештеници. 

                                     Мегалитскиот храм Мнајдра - Малта

                Други мегалитски градби имале астрономска улога. Помагале за определување на календарот и за земјоделскиот период од годината. На пример, Стоунхенџ во Англија се состои од големи камени блокови наредени во круг. Некои од нив во средината на летото се совпаѓаат со изгрејсонцето. Стоунхенџ бил и место на обожавање на боговите  и божиците на плодноста.

                                                  Стоунхенџ - Англија 

СТАТУЕТКИ – ИДОЛИ

              Во палеолитот почнале да се појавуваат статуетките на „Венера“ изработени од коска, слонова коска и камен. Пронајдени се на подрачјето од Франција до источен Сибир, а најпозната е Вилендорфската Венера од Австрија. Намената на овие „Венери“ била да ги претставуваат божествата на плодноста, растот и родноста. Овде првпат имаме вистински претставник на божество, Божица Мајка замислена како една или како многу од нив.

                   Вилендорфска Венера  датира приближно од  20.000 г. пр.н.е.

          Фактот што се пронајдени поголем број женски статуетки покажува дека жената имала повозвишена положба , а со тоа и Божицата Мајка како божица на земјата, плодноста и вегетацијата.

                  Венера од Брасенпу (Франција) изработена од мамутска коска

                                     датира приближно од 25.000г. пр.н.е.

ГРОБНИЦИ

                                         Затворен камен гроб (Шкотска)

             Надвор од местата каде што живееле луѓето во камено време пронајдени се гробишта. Покрај остатоци од скелети во гробниците се пронајдени и погребни дарови како: ѓердани, школки, прибор во форма на чешли од слонова коска и статуетки на жени што веројатно ги симболизирале слугите за во следниот живот или божиците – заштитнички.

Даровите биле оставани во гробниците бидејќи се верувало дека ќе им бидат потребни на мртвите во следниот живот. Тоа е доказ дека луѓето од камено време верувале во задгробен живот. Во неолитот (младо камено време) била вообичаена инхумацијата (закопување). Телото се положувало во земја како зрно за да може повторно да воскресне во друг свет. Пред крајот на неолитот имало случаи на кремирање (спалување).

ХРАМОВИ

              Во времето на неолитот (младо камено време) дошло до создавање на некој облик на свештенство, а храмовите од дрво, камен и од глина станале пораспространети. Повремените места за жртвување се заменети со големи градби наменети за божја служба.

Таму имало олтари, садови, гравирани предмети, статуетки изработени од глина.

Забелешка: Олтар – место за принесување жртви во чест на боговите.

                                            Храмот Џгантија 2 на Малта

                  Пред крајот на неолитот храмови се граделе од големи камени блокови – мегалити. Голем број мегалитски храмови се пронајдени на територијата на Малта. Тие се вбројуваат во најстарите градби од овој тип во светот. Овие храмови биле градени во различни временски периоди. Храмот  Џгантија е најстар од сите. За време на

неолитот биле изградени два Џгантија храма во периодот (3600 – 2500 г. пр.н.е.) кои се постари од пирамидите од Египет.

                                    Влезот во храмот Хагар Квим - Малта